Trójbój siłowy (ang. powerlifting) – dyscyplina sportu pośród sportów siłowych.
Historia:
Początki trójboju siłowego sięgają końca lat 50. kiedy to rozegrano Pierwsze Mistrzostwa Wielkiej Brytanii. W obecnym kształcie trójbój ukształtował się pod koniec lat 60. W 1972 roku powstała Międzynarodowa Federacja Trójboju Siłowego (IPF).
Rok później rozegrano pierwsze oficjalne mistrzostwa świata. 11 maja 1977 roku powstała Europejska Federacja Trójboju Siłowego (EPF). Rok później w Birmingham odbyły się pierwsze mistrzostwa Europy. Polski Związek Kulturystyki i Trójboju Siłowego jest członkiem IPF i EPF od 1989 roku.
W dniach 21-22.05.1977 r., w Piotrkowie Trybunalskim zostały zorganizowane pierwsze mistrzostwa Polski w kulturystycznym trójboju siłowym.
Do zmagań o tytuły mistrzowskie w pięciu wagach przystąpiło 36 zawodników kulturystów z 14 ognisk lub klubów. Pierwszymi mistrzami Polski w poszczególnych kategoriach zostali:
waga lekka (do 75 kg) - Andrzej Staszyński "Syrenka" Warszawa z wynikiem 527,5 kg (155, 160, 212,5)[1];
waga średnia (do 80 kg) - Stanisław Kowalski "Jagiellonka" Piotrków Tryb. z wynikiem 540 kg (135, 165, 240);
waga półciężka (do 85 kg) - Antoni Cecot "Błyskawica" Warszawa z wynikiem 602,5 kg (172,5, 180, 250);
waga lekkociężka (do 90 kg) - Włodzimierz Szczepański "Jagiellonka" Piotrków Tryb. z wynikiem 630 kg (170, 200, 260);
waga ciężka (powyżej 90 kg) - Bolesław Sotomski "Błyskawica" Warszawa z wynikiem 670 kg (180, 230, 260).
Trójbój siłowy jest sportem nieolimpijskim.
W Polsce trójbój reprezentuje Polski Związek Kulturystyki, Fitness i Trójboju Siłowego (PZKFiTS), zrzeszony w IPF – International Powerlifting Federation (Międzynarodowa Federacja Trójboju Siłowego) i EPF – European Powerlifting Federation (Europejska Federacja Trójboju Siłowego). Od 14 stycznia 2010 trenerem kadry narodowej seniorów, seniorek oraz juniorów jest Arkadiusz Znojek, trener trójboistów siłowych Tęczy Społem Kielce. Przed 14 stycznia 2010 roku trenerami kadry narodowej w trójboju siłowym byli Roman Szymkowiak (Kościan) i Zdzisław Pieńkos (Pułtusk).
Dyscypliny trójboju siłowego:
Przysiad ze sztangą
Przysiady ze sztangą są jednym z ćwiczeń na rozwój siły i masy mięśni ud. Główną wadą przysiadów jest ich kontuzjogenność. Do głównych przyczyn powodujących kontuzje należą: nieprawidłowe wykonywanie ćwiczenia oraz niedostosowanie użytego ciężaru do aktualnych możliwości trenującego.
A ćwiczenie w rzeczywistości jest trudne. Składa się, bowiem z wielu istotnych dla całości elementów, których zsynchronizowanie w jedną całość wymaga rozwagi, skupienia i dobrej znajomości strony technicznej ich wykonywania. Do elementów tych należą: podejście pod spoczywającą na stojakach sztangę, odpowiednie jej uchwycenie i wpasowanie w miejsce, na którym będzie spoczywać przez cały czas trwania każdej serii, w tym konkretnym wypadku: na górnej części mięśni czworobocznych, wykonanie kroku do tylu i przyjęcie prawidłowej pozycji wyjściowej. Przyjęte jest, że ćwiczący do przysiadów zakładają pas ciężarowy.
Wyciskanie leżąc
Bój ten wykonuje się w specjalnej koszulce (mocno przylegającej) i kostiumie albo kolarkach. Po wyjściu na pomost należy położyć się na ławce i przyjąć pozycję maksymalnie wygodną. Następnie chwycić sztangę tak, by paski na gryfie nie wystawały poza palce wskazujące pomiędzy rękami, zdejmujesz sztangę ze stojaka i czekasz. W tym momencie sędzia patrzy, czy zawodnik dotyka pośladkami, barkami i głową do ławki, a stopami do pomostu (muszą one przylegać całą powierzchnią, jeśli będą skrzywione i jeden brzeg podniesiony, zawodnik nie doczeka się komendy do startu). Również jeśli kciuki nałożone są na gryf a nie obejmują go przeciwstawnie do reszty palców, to też nie doczeka się komendy sygnalizującej rozpoczęcie wyciskania. Należy wtedy opuścić sztangę na klatkę, chwilę przytrzymać – tak by sędziowie widzieli, że był moment zatrzymania i płynnym ruchem wyciska się sztangę do góry. Jeśli sztanga znieruchomiała na wyprostowanych ramionach sędzia wyda komendę STOJAK. Nie można ruszyć stopami podobnie jak przy przysiadach, ani nawet minimalnie oderwać głowę, czy pośladek od ławeczki, czy otworzyć uchwytu na gryfie. Jeśli ciężar zbliżony jest do maksymalnego zaczyna się tracić koordynację ruchową i jedną ręką wyciska sztangę szybciej, wobec czego dociska się drugą ręką, wtedy podejście jest również spalone.
Martwy ciąg
Już starożytni Grecy i Rzymianie uprawiali martwy ciąg. Podniesienie ciężaru z ziemi jest najstarszym ruchem "użytkowym" i od wieków – tym właśnie można udowodnić największą siłę. Na wiele lat przed pojawieniem się trójboju siłowego uprawiano różne rodzaje podnoszenia z ziemi. Popularne było tzw. "podnoszenie Jeffersona" gdzie ciężar zabierało się pomiędzy nogami. W Bawarii na lokalnych zawodach siłaczy podnoszono z ziemi ciężkie głazy, dźwigano ciężary w górę używając tylko jednej ręki lub nawet jednego palca.
Martwym ciągiem popisywali się słynni: Carl Abs, Eugen Sandow i Louis Cyr. W połowie XIX wieku skonstruowano maszynę imitującą ruch martwego ciągu a pierwszy jej użytkownik – Georgie Barker Windship uzyskał prawie 300 kg, Kolejne lata przyniosły wyniki dochodzące do pół tony.
Charakterystyczny przeciwstawny uchwyt dłoni pojawił się w formalnych przepisach "ciężarowych" opracowanych w 1857 roku przez księcia Alfreda Pallavicini. Ów Austriak znał około 120 sposobów podnoszenia ciężarów w tym kilkanaście przypominających dzisiejszy martwy ciąg
W latach 60. kształtował się dzisiejszy obraz trójboju siłowego. Jedne konkurencje wprowadzano z innych rezygnowano. Martwy ciąg został jako jeden z wielkiej trójki (wyciskanie i przysiad). Od początku oficjalnego, trójbojowania najsilniejsi nie schodzili poniżej 340 kg. W początku lat siedemdziesiątych pękła bariera 400 kg. Pokonał ją Jon Cole ważący 128 kg.
Główne mięśnie zaangażowane w ćwiczeniu – prostowniki grzbietu, mięsnie najszersze grzbietu, pośladkowe, dwugłowe ud.
Źródło: wikipedia
